Basım Sektöründe Çalışıyorum: Karşılaşabileceğim meslek hastalıkları nelerdir?

Basım sektöründe çalışıyorsanız meslek hastalığına sebep olabilecek en temel sorun kimyasal maddelere maruz kalmanızdır. Ayrıca gürültülü bir ortamda çalıştığınızı ve tekrarlayan hareketler yaptığınızı da söyleyebiliriz. Gerekli önlemler alınmadığı takdirde çalışma koşullarınız sebebiyle meslek hastalığına yakalanabilirsiniz. Karşılaşabileceğiniz sorunları sıralayalım:

Kimyasal Kaynaklı Sorunlar:

Kalıp hazırlama işlemi ve basım sırasında kullanılan UV- mürekkeplerini soluyor olmanız, astım hastalığına yakalanma riskinizi arttırır. Bu hastalığın belirtileri; öksürük, göğüste şişkinlik hissi, nefes darlığı, hırıltıdır. Bu belirtileri hafife almayın.

Makinelerin temizliği sırasında biosit, diklorometan, NPV gibi maddeler soluyor olabilirsiniz. Hatta bu kimyasallar, gerekli önlemlerin alınmadığı durumda cildinizle temas ederek kansere yakalanma riskinizi arttırır. Ayrıca basım sektöründe sık kullanılan fikser adlı temizleme sütü, uyuşturucu etkisi yaratır.

Temizleme sırasında kullanılan solventle temas edilmesi, egzama hastalığına; solventin solunması ise baş ağrısı, bulantı gibi sorunlar yaşamanıza sebep olur.

Genel olarak solunum, deri, göz ve yeme- içme yoluyla vücudunuza giren bu kimyasalların solunum ve sindirim yolunda, deri ve gözde yarattığı sorunları yaşayabilirsiniz.

Solunum yolunda öksürük, boğazda yanma ve hassasiyet, nefes darlığı;

Sindirim yolunda karın ağrısı, karında şişlik, mide bulantısı ve kusma;

Deride kabarma, kızarıklık, yanık ve ağrı;

Gözde kızarıklık, görmede bulanıklık ve ağrı hissedebilirsiniz.

Enfeksiyon Kaynaklı Sorunlar:

Basım sırasında kullanılan kimyasalların bozulması, bakteri üremesine sebep olabilir. Bakterilerin ürediği kimyasalların solunması ya da deriye teması sonucunda lejyoner hastalığına yakalanabilirsiniz. Bu hastalık, halsizlik ve ile kendisini gösterirken, kısa bir süre sonrası ateşin yükselmesine sebep olur. Akciğer enfeksiyonu olan bu hastalık;

• Göğüs ve nefes darlığı,
• Giderek artan şiddetli öksürük,
• Balgam çıkarma,
• Bulantı ve kusma gibi sorunlara yol açar.

Bu hastalığın ileriki evrelerinde bilinç kaybı ve komaya varan sonuçlar görülebilir.

Gürültü Kaynaklı Sorunlar:

Gerekli önlemler alınmadığı takdirde baskı makinelerinin gürültüsü sizi rahatsız edecek seviyeye ulaşabilir. Ayrıca bu gürültüye aralıksız bir şekilde maruz kaldığınızı da düşünecek olursak, gürültü kaynaklı sağlık sorunları yaşama ihtimaliniz artar. Bu durum sebebiyle;

• Geçici ya da kalıcı işitme kaybı,
• Yorgunluk,
• Baş dönmesi,
• Kulak çınlaması,
• Sinirlilik,
• Uyku bozuklukları gibi sorunlarla karşılaşabilirsiniz.

Çalışma Pozisyonu Kaynaklı Sorunlar:

Malzeme taşıma ve istifleme işlemleri sırasında ağırlık kaldırmak, özellikle ciltleme ve biten işlerin ambalajlanması sırasında uzun süre ayakta ya da aynı pozisyonda kalarak çalışmak, sırt ve kas ağrıları yaşamanıza neden olur. İleriki dönemlerde ise iskelet sistemi rahatsızlıkları ortaya çıkabilir.

Ağırlık kaldırmanız sebebiyle belinizde düzleşme, incinme, kayma gözlemleyebilirsiniz.

Sık karşılaşılan hastalıklardan biri olan bel fıtığı ağır fiziksel çalışma sonucunda ortaya çıkar ve belirtileri şunlardır:

• Bel ve çevresinde ağrı hissetme,
• Öksürme, hapşırma gibi durumlarda ağrıda artış,
• Belde eğrilik,
• Adelelerde kasılma,
• Ayak ve bacak reflekslerinde azalma hissi.

Bir diğer iskelet sistemi rahatsızlığı kas ve kemiklerinizi birbirine bağlayan tendonlarda hissedilen rahatsızlıktır. Vücudun aşırı zorlanması sebebiyle ortaya çıkan bu sorunun belirtileri;

• Tendonda yanma, ağrı ve şişkinlik,
• Dokunmaya duyarlılık,
• Hareket kabiliyetinde azalmadır.

Bir diğer rahatsızlık, eklem ve kemiklerin birbirine sürtünmesini engelleyen kaygan sıvı ile dolu keselerin zarar görmesiyle oluşur. Bursit adı verilen bu hastalık omuz, dirsek, kalça, diz ve topuk gibi bölgelerde görülür. Bu bölgelerde ağrı ve ağrı hissedilen yerde şişkinlik bursitin belirtileri arasındadır. Ayrıca bu bölgenin vücudunuzun geri kalanına nazaran daha sıcak olduğu görülür.

Ekranlı Makine Kullanımı Kaynaklı Sorunlara:

Pikap ve montaj işlerinin bilgisayar aracılığıyla yapılması, görme bozukluklarına sebep olur. Ayrıca baş ağrısı, yorgunluk ve stres yaratır.

Titreşimli Makine Kullanımı Kaynaklı Sorunlar:

 Titreşimli makine kullanımı sonucunda;

• Mide ağrısı ve göğüs ağrısı,
• Bulantı hissi,
• Denge kaybı sorunları yaşayabilirsiniz.

Uzun süreli maruziyetlerde ise omurga hasarları oluşur. Özellikle bel bölgesinde hassasiyet meydana gelir.

Titreşimli el aletlerini uzun süre kullanıyorsanız parmaklarınızda ve ellerinizde karıncalanma fark edersiniz. İlerleyen dönemlerde ise dokunma duyusunda azalma hissedebilirsiniz. 

Kas yırtılması ve kas krampı oluşabilir.

Kemik ve eklem hasarları ile karşılaşabilirsiniz. Bunlardan biri Karpal Tünel adı verilen el bileğindeki sinir sıkışmasıdır.

Beyaz parmak hastalığı (Raynaud hastalığı) karşılaşılan bir diğer sorundur.

Bu hastalık genellikle el ve ayak parmaklarındaki kan damarlarının daralması ve kanın derinin yüzeyine ulaşamaması sebebiyle oluşur. Ciltte beyaz ve mavi görüntü oluşturur.

Bu hastalık ilerlediğinde ciltte yaralar ve doku ölümleri görülür.

Kimyasal Kaynaklı Sorunlara Çözümler:

Kullandığınız kimyasalların Malzeme Güvenlik Bilgi Formlarının iyice incelenmesi ve buna göre seçilmesi gerekir. Bu sebeple araştırmalar takip edilerek daha az zararlı madde içeren kimyasallar seçilmelidir.

Gerekli havalandırma önlemleri alınarak kimyasal maddeye maruziyetiniz azaltılmalıdır.

Çalışma ortamı temiz tutulmalıdır. Yiyecek ve içeceklerinizi çalıştığınız yerde tüketmemeniz gerekir.

İşveren tarafından kimyasal maddelere direk temas etmenizi engelleyecek koruyucu ekipmanlar sağlanmalıdır. Eldiven kullanmadan kimyasal maddelere asla temas etmemelisiniz.

Enfeksiyon Kaynaklı Sorunlara Çözümler:

İşyeri ortam gözetimi ve sağlık kontrolleriniz yapılmalıdır.

Çalışma ortamının temizliği ve havalandırılması önemlidir.

Kimyasal maddelerin kontrolleri yapılmalı, düzenli bir şekilde tutulması sağlanmalı ve bakteri üremesinin önüne geçilmelidir.

Gürültü Kaynaklı Sorunlara Çözümler:

Sorun ortaya çıkmadan alınması gereken önlemlerden biri işe giriş muayeneleri sırasında risk altında olan grubun belirlenmesidir. Bu sayede riskli grupta yer alan işçilerin gürültülü işten uzak tutulması sağlanabilir. Ayrıca periyodik muayenelerle bir sorun olup olmadığı kontrol altında tutulmalıdır.

Gürültü seviyesi düşük makineler tercih edilmelidir.

Çalıştığınız ortamın gürültü ölçümleri yapılmalı ve sorun oluşturacak yükseklikteki seslere uzun süreli maruziyet engellenmelidir.

Koruyucu ekipman olarak kulak koruyucusu kullanmalısınız.

Çalışma Pozisyonu Kaynaklı Sorunlara Çözümler:

Kullandığınız makinelerin yerleştirilmesi ve çevresinin düzenlemesi, rahat çalışabileceğiniz bir şekilde ayarlanmalıdır.

Elle yük taşımayı engelleyecek çözümler bulunmalıdır. Örneğin, mekanik sistemler aracılığıyla ağırlıklar kaldırılabilir.

Boyunuza göre ayarlanması gereken kimi makinelere yükseltici/ alçaltıcı konulması kas ve iskelet sağlığı açısından önemlidir.

Ekranlı Makine Kullanımı Kaynaklı Sorunlara Çözümler:

Ekranlı araçlarda ekran koruyucular kullanılmalıdır. Bu araçlarla çalışan işçilerin göz muayeneleri düzenli olarak yapılmalıdır.

Periyodik olarak aydınlatma ölçümleri yapılmalıdır.

Sık sık mola verilerek göz dinlendirilmelidir.

Titreşimli Makine Kullanımı Kaynaklı Sorunlara Çözümler:

Çalışma saatlerinin uzatılmaması, sık sık mola verilmesi, kimsenin uzun süre titreşimli makine kullanmak zorunda kalmayacağı bir iş bölümü düzenlemesi gereklidir.

Titreşim maruziyeti daha düşük olan makineler işveren tarafından seçilmelidir. Örneğin, motorla çalışan forkliftlere kıyasla elektrikli forkliftler daha az vücut titreşimine sebep olmaktadır.

Titreşimli makinelerin bakım, denetim ve kontrolleri yapılmalıdır.

• Kağıt kesme sırasında kullanılan giyotin makineleri, perforaj ve pilyaj işlemleri el sıkışması ve parmak kesilmesi gibi kazalara neden olabilir.
• Kağıt, karton, plastik, alkol, yağ, solvent gibi maddelerin tutuşmasıyla yangınlar ortaya çıkmaktadır.
• Ağır cisimler hem kaldırılması sırasında hem de düzensiz istiflenmesi sonucunda düşerek kazalara sebep olur.

İş Kazalarının Önlenmesi

• Giyotin makineleri, bu makinenin kullanımı için eğitim almış kişiler tarafından kullanılmalıdır. Eğer makineyi kullanmayı bilmeden, deneyerek öğrenmeye çalışıyorsanız, tehlikeli bir iş yaptığınızı söyleyelim.
• Yangın ihtimalini ve malzemelerin düşme tehlikesini önlemek için düzenli istifleme yapılmalıdır.
• Yangın tüpleri bulundurulmalı ve bu tüpler herhangi bir yangın anında kolayca ulaşılabilecek bir alanda tutulmalıdır. Tüplerin önünün başka malzemelerle kapatılmadığına emin olun!
• Ağır cisimlerin kaldırılması sırasında palanga gibi ekipmanlar kullanılmalıdır.
• Kişisel koruyucuların kullanılması gereklidir.
• Makinelerin bakım ve onarım işlemleri düzenli bir şekilde yapılmalıdır.
• Makinelerin makine koruyucular ile korunması gerekir. Bu koruyucular olmaksızın makineler kullanılmamalıdır.

İş kazası geçirdim. Haklarım neler?

İş kazaları sadece iş yerinde meydana gelen kazaları değil, işinizle ilgili her durumda ve işinizi icra ettiğiniz her anda geçirdiğiniz kazaları kapsamaktadır. Örneğin, işyerine gidiş ve geliş için işveren tarafından sağlanan bir taşıtta geçirilen kaza da iş kazası kapsamındadır.

İş kazası geçirmeniz durumunda işveren kazayı işyerinin bulunduğu yerdeki emniyet birimlerine ve sağlık kurumlarına bildirmekle yükümlüdür. Kazanın gerçekleştiği tarihten itibaren 3 gün içerisindeyse Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirmelidir. Ancak kayıtdışı çalışıyorsanız işveren bu yükümlülükleri yerine getirmekten kaçınabilir. Bu durumda iş kazasının gerçekleştiğini gösteren belgelerle birlikte başvuruda bulunabilirsiniz.

İş kazasının gerçekleştiği yerdeki Sigorta Müdürlüğüne dilekçe ile başvurun. Bu kurum fiziksel zararınızı tespit etmek için sizi hastaneye yönlendirecektir. Burada sağlığınızla ilgili tetkikler tamamlandıktan sonra maluliyet oranınız belirlenir. Bu orana bağlı olarak maluliyet aylığı veya sürekli işgöremezlik geliri alabilirsiniz.

Uğradığınız zarardan dolayı işverene maddi/manevi tazminat davası açabilirsiniz.