Slider

iskelet sistemi rahatsızlıkları 1024x558 - MESLEKİ KAS VE İSKELET SİSTEMİ HASTALIKLARI

MESLEKİ KAS VE İSKELET SİSTEMİ HASTALIKLARI

Mesleki kas ve iskelet sistemi hastalıkları (MKİH) çalışma hayatındaki değişikliklere paralel olarak her alanda görülmektedir. Buna rağmen, çalışanın yaşadığı sağlık sorunlarının meslek hastalığı olarak değerlendirildiğine ve hak taleplerinin karşılandığına pek tanık olmamaktayız.

Mesleki Riskler

Kas ve iskelet sistemi rahatsızlıkları denildiğinde ilk akla gelen etkenler; tekrarlayan hareketler, aşırı kuvvet uygulama, iskelet sistemine zarar verecek duruşlar ve mekanik titreşim gibi fiziksel sorunlardır. Bu etkenlerden kaynaklandığı düşünülen rahatsızlıkları önlemek için, haliyle fiziksel tehlikelere yönelik iş güvenliği önlemleri alınmaktadır. Bunun sonucunda da psikososyal tehlikelerden kaynaklanan risklerin değerlendirilmesine ve önlenmesine yönelik tedbirlere gereken önem verilmemektedir.

Oysa ki ağır iş yükü ve gece vardiyası gibi çalışma programının düzenlenmesine yönelik etkenler MKİH’nın ortaya çıkmasında oldukça belirleyicidir. İş yükü ve fazla mesai çalışan üzerindeki iş baskısını arttırmakta, performans talebini yükseltmektedir. Bu iş baskısı da çalışanın çeşitli riskler alarak işini daha hızlı bitirebilmek için uğraşmasına sebep olacaktır. Tüm bunlar MKİH’na neden olduğu gibi iş kazası riskini de arttırmaktadır.

Bunların yanısıra performans baskısı, mobbing gibi çalışmayı zorlaştıran psikolojik baskılar da sağlık sorunları yaratmaktadır. Ayrıca işsiz kalma tehdidi, sınırlı iş bulma imkanları, iş tanımının belirsizliği de sürekli bir gerginlik hali yaratarak kas ve eklem ağrıları olarak çalışana geri dönmektedir.

Yarattığı Sorunlar

MKİH kaslarda, tendonlarda, eklemlerde, bağlarda, kemikte, sinirlerde ve kan dolaşım sisteminde dengesizliklere; akut ve kronik ağrının yanısıra hareketliliğin azalmasına neden olmaktadır.

Çalışma esnasındaki uygunsuz duruşlar, önceden var olan sorunları şiddetlendirirken, sinirlere ve kan damarlarına aşırı yük binmesine sebep olur.  

ILO sözleşmeleri ve Avrupa Birliği direktiflerinde olduğu gibi Türkiye’de de MKİH meslek hastalığı olarak kabul edilmektedir. Ancak risk etmenlerinin değerlendirilmesi sonucunda, bu tip sorunların, meslek hayatı dışında da birçok nedeni olabileceği gerekçe gösterilerek çalışanların maluliyet alması ve tazminat hakkı kazanması güçleşmektedir.

Kas ve iskelet sistemi sorunları, çocukluk dönemi de dahil olmak üzere yaşamın herhangi bir döneminde obezite, psikolojik sorunlar, yorucu egzersizler ve sigara tüketimi gibi faktörlerle ortaya çıkabilir. Bütün bu risk faktörleri, kimi durumlarda devlet için bir maliyet unsuru olarak görülen meslek hastalığı ödemelerinin azaltılmasına yönelik uygulamalar için bir imkan yaratmaktadır.

Oysaki yapılan birçok çalışma, meslek ve MKİH arasında doğrudan bir ilişki olduğunu saptamıştır. Örneğin, diş hekimleri tekrarlayan hareketler ve sürekli kas kasılması sebebiyle sorunlar yaşamaktadır. İnşaat ve kauçuk fabrikası işçilerinde boyun, omuzlar, dirsekler, üst sırt, alt sırt, kalçalar, uyluklar, bel ağrısı, ayak bilekleri ve ayaklardaki sorunların mesleki kaynaklı olduğu belirtilmiştir.

Çözüm Yolları

MKİH’nı önlemenin ilk ve en temel yolu, ergonomik düzenlemeler yapmak ve çalışanların bu düzenlemelere uygun çalışmasını sağlamaktır. Bu noktada, gereken önlemleri almak ve koruyucu ekipmanları sağlamak işverenin sorumluluğundadır. İşverenin “Ekipmanı işçiye verdik ama kullanmadı.” gibi bir açıklaması yeterli değildir. İşçinin, o ekipmanla neden çalışmak istemediği sorusu araştırılmalıdır. Bunun sebebi, işçilerin ağır işyükü, performans kaygısı gibi nedenlerle kendilerini yavaşlatmayacak çözümler bulmak zorunda kalmalarıdır. Bu yanıyla işveren hem gerekli düzenlemeleri yapmalı hem de bu düzenlemelere uygun davranıldığından emin olmalıdır.

MKİH’nın ortaya çıkmasında psikososyal etkenler de önemli bir yer tuttuğuna göre, bu tip sağlık sorunlarının önlenmesinde bütüncül bir yaklaşımın gerektiği söylenebilir. İşyerinde düzenli sağlık kontrollerinin yapılması gibi klasik iş güvenliği önlemleri, işyerinde mobbing, taciz gibi baskıların önüne geçebilmenin bir yolu değildir.

Ayrıca konuyla ilgili çalışmalarda, işyeri egzersizinin çalışma ortamını iyileştirdiği, kaslarda esnekliği sağladığı ve iskelet bozukluklarını önlemeye yardımcı olduğu görülmüştür.

Kaynaklar:

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6710868/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7195879/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4606837/
https://ailevecalisma.gov.tr/isggm/dergiler/34.pdf
6129 gösterim

Yorum Yapın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

MESLEK HASTALIKLARI NEDİR? Meslek hastalığı; işçinin çalıştığı veya yaptığı iş şartları nedeniyle ortaya çıkan geçici veya sürekli hastalık, bedensel veya ruhsal rahatsızlık halidir.