Mobilya Sektöründe Çalışıyorum: Karşılaşabileceğim meslek hastalıkları nelerdir?

Mobilya sektöründe çalışıyorsanız tozlu ve gürültülü ortamlarda çalıştığınızı, kimyasal maddelere maruz kaldığınızı ve tekrarlayan hareketler yaptığınızı söyleyebiliriz. Gerekli önlemler alınmadığı takdirde çalışma koşullarınız sebebiyle meslek hastalığına yakalanma riskiniz yüksektir. Karşılaşabileceğiniz sorunları sıralayalım:

Kimyasal Kaynaklı Sorunlar:

Boyama, vernikleme, cilalama, tiner üretme, yapıştırma gibi yüzey işlemleri sırasında diklorametan adlı çok etkili bir solvente maruz kalıyorsunuz. Bu solventin buharını soluduğunuzda dalgınlık, baş ağrısı, bilinç kaybı gibi sorunlar yaşayabilirsiniz. Yoğun diklorametan maruziyeti ölüme bile sebep olabilir.

Ayrıca hidroklorik asit, ksilen, amonyak, benzen, trikloretilen gibi kimyasallarla çalışıyorsunuz. Bu kimyasallar solunum, deri, göz ve yeme- içme yoluyla vücudunuza girebilir. Bu kimyasalların solunum ve sindirim yolunda, deri ve gözde yarattığı sorunları yaşayabilirsiniz.

Solunum yolunda öksürük, boğazda yanma ve hassasiyet, nefes darlığı, solunum yolları tahrişi, mide bulantısı ve kusma;

Deride kabarma, kuruluk, dermatit, egzema, kabarcık, kızarıklık, yanık ve ağrı;

Gözde kızarıklık, tahriş, görmede bulanıklık ve ağrı hissedebilirsiniz.

Toza Maruziyet Kaynaklı Sorunlar:

Testere, delme, şekillendirme, zımparalama, tozların ve makinelerin temizlenmesi gibi işlemler sırasında toza maruz kalırsınız. İşlem sırasında kullandığınız ağaç türüne göre de bu tozların etkisi değişebilir. Örneğin sert ağaç türlerinden olan meşe, kayın, karaağaç ve cevize ait tozların kanserojen olduğu bilinmektedir. Eğer çalıştığınız yerde gerekli önlemler alınmıyorsa bu tozlar havada solunabilir halde bulunur ve akciğer sorunları yaşamanıza sebep olur.

İlk akla gelen akciğer hastalıkları ve belirtileri şunlardır:

Mesleki astım: Öksürük, göğüste şişkinlik hissi, nefes darlığı, hırıltı.

Boğaz rahatsızlıkları: Yutmada güçlük, şiddetli boğaz ağrısı, ses kısıklığı.

Burun Kanseri: Burun kanaması ve tıkanıklığı, işitme azlığı, yüz ve baş ağrısı.

Akciğer Kanseri: Geçmeyen öksürük, kilo kaybı, göğüs ağrısı, ses kısıklığı ve nefes darlığı.

Tozun solunması akciğer rahatsızlıklarının yanısıra kansızlık, kalp hareketinin yavaşlaması, karaciğer rahatsızlıkları gibi sorunlara da neden olmaktadır. Bu rahatsızlıkların etkileri, maruz kalınan ağaç tozunun yoğunluğuna, parçacık boyutuna ve maruziyet süresine göre değişebilir.

Titreşimli Makine Kullanımı Kaynaklı Sorunlar:

Forklift, manuel zımpara makinesi ve elle beslenen iş ekipmanlarıyla uzun süre çalışıp titreşime maruz kalıyorsanız parmaklarınızda ve ellerinizde karıncalanma fark edersiniz. İlerleyen dönemlerde ise dokunma duyusunda azalma hissedebilirsiniz.

Dolaşım sistemi bozuklukları, kemik ve eklem hasarları, görme ve denge bozuklukları yaşayabilirsiniz. Bu sorunlara sebep olan hastalıklar şunlardır:

Diskopati: Omurgaların arasında yer alan disk denilen yastıkçıkların yırtılması sonucu oluşur. Hastalığın belirtileri şunlardır:

• Sorunun olduğu bölgede uyuşukluk,
• Kuvvetsizlik,
• Kas gerginliği,
• Kuvvet kaybı ve hareketlerde kısıtlama.

Karpal Tünel Sendromu: El bileğindeki sinir sıkışmasıdır. Belirtiler şunlardır:

• Elde şişme ve uyuşma,
• Parmaklarda sertleşme,
• Uyku bozukluğu,
• Elde kuvvet kaybı.

Beyaz Parmak Hastalığı (Raynaud Hastalığı): Bu hastalık genellikle el ve ayak parmaklarındaki kan damarlarının daralması ve kanın derinin yüzeyine ulaşamaması sebebiyle oluşur. Ciltte beyaz ve mavi görüntü oluşturur. Bu hastalık ilerlediğinde ciltte yaralar ve doku ölümleri görülür.

Özellikle bel ve omuz bölgesinde omurga hasarları oluşur.

Kas hastalıkları görülebilir.

Belirtiler;

• El ve parmaklarda ağrı,
• Kas güçsüzlüğü,
• Tendon iltihabı,
• Elle kavrama yeteneğinde azalmadır.

Çalışma Pozisyonu Kaynaklı Sorunlar:

Elle taşıma, uzun süre ayakta kalma, ekranlı araç kullanımı ve sık tekrarlanan hareketler sırt ve kas ağrılarına neden olur.

İleriki dönemlerde ise iskelet sistemi rahatsızlıkları ortaya çıkabilir.

Yükleme, taşıma ve boşaltma gibi işler yapıyorsanız belinizde düzleşme, incinme, kayma gözlemleyebilirsiniz.

Kas ve kemiklerinizi birbirine bağlayan tendonlarda rahatsızlık hissedebilirsiniz. Vücudun aşırı zorlanması sebebiyle ortaya çıkan bu sorunun belirtileri;

• Tendonda yanma, ağrı ve şişkinlik,
• Dokunmaya duyarlılık,
• Hareket kabiliyetinde azalmadır.

Bir diğer rahatsızlık, eklem ve kemiklerin birbirine sürtünmesini engelleyen kaygan sıvı ile dolu keselerin zarar görmesiyle oluşur. Bursit adı verilen bu hastalık omuz, dirsek, kalça, diz ve topuk gibi bölgelerde görülür. Bu bölgelerde ağrı ve ağrı hissedilen yerde şişkinlik bursitin belirtileri arasındadır. Ayrıca bu bölgenin vücudunuzun geri kalanına nazaran daha sıcak olduğu görülür.

Bunların yanı sıra kullandığınız aletlerin çalışmanızı kolaylaştıracak bir pozisyonda bulunmaması da sorunlara sebep olabilir.

Gürültü Kaynaklı Sorunlar:

Çalışma sırasında kullandığınız alet ve makineler gürültü kaynağıdır. Özellikle çift taraflı ebatlama ve kenar bantlama makinelerinin gürültü düzeyi oldukça yüksektir.

Maruz kaldığınız gürültü sebebiyle;

• Geçici ya da kalıcı işitme kaybı,
• Yorgunluk,
• Baş dönmesi,
• Kulak çınlaması,
• Sinirlilik,
• Uyku bozuklukları gibi sorunlarla karşılaşabilirsiniz.

Sıcaklık Kaynaklı Sorunlar:

Mobilya sektöründe kullanılan iş ekipmanları, ısıtma, aydınlatma ve havalandırma sistemleri çalıştığınız ortamdaki sıcaklığın rahatsız edici olmasına sebep olabilir. Hissedilen bu sıcaklık şu sorunları yaşamanıza neden olabilir:

• Isı bitkinliği,
• Sıcak çarpması,
• Isı krampları,
• Aşırı duyarlılık,
• Konsantrasyon bozukluğu
• Yüksek tansiyon,
• Kalpte ritim bozukluğu.

Kimyasal Kaynaklı Sorunlara Çözümler:

Kullandığınız kimyasalların Malzeme Güvenlik Bilgi Formlarının iyice incelenmesi ve buna göre seçilmesi gerekir. Bu sebeple araştırmalar takip edilerek daha az zararlı madde içeren kimyasallar seçilmelidir.

İşveren tarafından kimyasal maddelere direk temas etmenizi engelleyecek koruyucu ekipmanlar sağlanmalıdır. Bunlar tulum, ayakkabı, kimyasal maddeye direnç gösterebilecek eldivenler ve gözlüklerdir. Ayrıca iş kıyafetlerinin gündelik kıyafetlerden ayrı bir yerde tutulması, birbirlerine temasın önlenmesi de gereklidir.

Ayrıca gerekli havalandırma önlemleri alınarak kimyasal maddeye maruziyetiniz azaltılmalıdır.

Toza Maruziyet Kaynaklı Sorunlara Çözümler:

İşe alınırken sağlık muayeneniz yapılıp yapılmadığını hatırlamaya çalışın. Normal şartlarda genel sağlık muayenesinden sonra işe alınmış olmanız gerekir. Ayrıca solunum yollarınızda bir sorun olup olmadığının belli aralıklarla kontrol edilmesi şarttır. 6 ayda bir göğüs radyografileriniz çekilmelidir.

Toz oluşumunu önleyici/ azaltıcı tedbirler alınmalıdır. Bunlardan biri toz emiş sistemlerinin olması; bir diğeriyse çalıştığınız ortamın havalandırma sisteminin etkin bir şekilde çalışmasıdır. Ayrıca zararlı ve toksik ağaçlar yerine zararsız olan ağaç tercihi de önemlidir. Kullanılan ağacın oluşturabileceği sağlık sorunları bilinmiyorsa, tedarikçilerle iletişime geçilmelidir.

Çalıştığınız ortamın toz ölçümü yapılmalıdır.

Koruyucu ekipman olarak tozluk ve maske kullanmalısınız. Kıyafetleriniz ise cildinize tozun girmeyeceği şekilde tasarlanmış olmalıdır.

Titreşimli Makine Kullanımı Kaynaklı Sorunlara Çözümler:

Çalışma saatlerinin uzatılmaması, sık sık mola verilmesi, kimsenin uzun süre titreşimli makine kullanmak zorunda kalmayacağı bir iş bölümü düzenlemesi gereklidir.

Titreşim maruziyeti daha düşük olan makineler işveren tarafından seçilmeli ve bu makinelerin bakımları yapılmalıdır.

Çalışma Pozisyonu Kaynaklı Sorunlara Çözümler:

Kullandığınız makinelerin yerleştirilmesi ve çevresinin düzenlemesi, rahat çalışabileceğiniz bir şekilde ayarlanmalıdır.

Uzun süre çalışmanız engellenmelidir.

Gürültü Kaynaklı Sorunlara Çözümler:

İşe giriş muayeneleri sırasında gürültünün yan etkilerine karşı risk altında olan grubun belirlenmesi gerekir. Bu sayede riskli gruptaki işçilerin gürültülü işten uzak tutulması sağlanabilir. Ayrıca düzenli muayenelerle, sağlığınızda bir sorun olup olmadığı kontrol altında tutulmalıdır.

Koruyucu ekipman olarak kulak koruyucu kullanmalısınız.

Özellikle ağaç işleme makinelerinin yarattığı gürültüye karşı makinelerin düzenli olarak bakımları yapılmalı, gürültülü alanlarda kalacağınız süre kısıtlanmalı ve iş için en uygun makine kullanılmalıdır.

Çalıştığınız ortamın gürültü ölçümleri yapılmalı ve sorun oluşturacak yükseklikteki seslere uzun süre maruziyetiniz engellenmelidir.

Sıcaklık Kaynaklı Sorunlara Çözümler:

Ortam ölçümleri alınmalıdır. Bunların sonuçlarına bağlı olarak işçilerin iskelet ve kalp damar sistemi muayeneleri yapılmalıdır.

Sağlık kontrolleri sırasında oksijen alım kapasitesine dikkat edilmelidir.

Sık sık mola verilmeli ve bu aralarda dinlenebileceğiniz serin odalar ve tüketebileceğiniz soğuk içecekler bulunmalıdır.

Sektörde dönen, hareketli iş ekipmanları sebebiyle el ve kol sıkışması, ezilmesi ve kesilmesi en sık karşılaşılan iş kazaları arasında yer alır.

Odun ve kereste gibi ağır ürünlerin düşmesi sonucu ağır sakatlıklar hatta ölümler yaşanabilir.

Patlayıcı maddelerin kullanılması yangınlara, gaz patlamalarına neden olur.

Elektrik tesisatları ise elektrik akımına kapılma, elektrik şoku yaşama, dokuyu yakma ve tahrip etme gibi riskler taşır.

Ayrıca gürültü maruziyeti iletişime engel olarak; sıcaklık, bitkinlik ve konsantrasyon dağınıklığına sebep vererek iş kazası riskini arttırır.

İş Kazalarının Önlenmesi

Makine koruyucular kullanılmalı ve makinelerin bakım, onarım, temizleme işleri aksatılmadan ve eksiksiz bir şekilde yapılmalıdır.

Odun ve kereste gibi ürünlerin depolanma alanı iyi organize edilmiş olmalı, yükleme ve boşaltma işlemleri güvenlik yöntemlerine uygun yapılmalıdır.

Elektrik tesisatlarının periyodik kontrolleri yapılmalıdır.

Uzatma kabloları sadece tek bir makineye ait olmalıdır. Çoklu priz kullanmayın!

İş sırasında karşılaşabileceğiniz tehlikeler hakkında bilgilendirilmelisiniz. İşveren işinizle ilgili iş güvenliği eğitimi vermelidir.

İş kazası geçirdim. Haklarım neler?

İş kazaları sadece iş yerinde meydana gelen kazaları değil, işinizle ilgili her durumda ve işinizi icra ettiğiniz her anda geçirdiğiniz kazaları kapsamaktadır. Örneğin, işyerine gidiş ve geliş için işveren tarafından sağlanan bir taşıtta geçirilen kaza da iş kazası kapsamındadır.

İş kazası geçirmeniz durumunda işveren kazayı işyerinin bulunduğu yerdeki emniyet birimlerine ve sağlık kurumlarına bildirmekle yükümlüdür. Kazanın gerçekleştiği tarihten itibaren 3 gün içerisindeyse Sosyal Güvenlik Kurumu’na bildirmelidir. Ancak kayıtdışı çalışıyorsanız işveren bu yükümlülükleri yerine getirmekten kaçınabilir. Bu durumda iş kazasının gerçekleştiğini gösteren belgelerle birlikte başvuruda bulunabilirsiniz.

İş kazasının gerçekleştiği yerdeki Sigorta Müdürlüğü’ne dilekçe ile başvurun. Bu kurum fiziksel zararınızı tespit etmek için sizi hastaneye yönlendirecektir.  Burada sağlığınızla ilgili tetkikler tamamlandıktan sonra maluliyet oranınız belirlenir. Bu orana bağlı olarak maluliyet aylığı veya sürekli iş görememezlik geliri alabilirsiniz.

Uğradığınız zarardan dolayı işverene maddi/manevi tazminat davası açabilirsiniz.