Herald Live gazetesinden Claire Keeton iş yerlerinde cinsel tacizin, kişilerde yaşatacağı sağlık problemlerini yazdı. Sizler için çeviriyoruz.

Hollywood’un önemli adamı Harvey Weinstein onlarca taciz suçlaması üzerine işinden atıldı ancak birçok cinsel saldırgan iş yerinde taciz suçlamasından kurtuldu ve Amerika’da yapılan bir araştırma gösteriyor ki, kimin bu şekilde davranacağını tahmin etmek zor.

Amerikan Psikoloji Derneği (APA) başkanı Dr. Antonio Puente, “Tacizcilerin toplumsal bir vicdana sahip olma eğiliminde olmadıklarını, manipülatif, olgunlaşmamış, sorumsuz ve sömürücü davranışlarla meşgul olduklarını biliyoruz” dedi. Puente, cinsel tacizin tek failinin amirler ve üstler olmadığını söyledi. İş arkadaşları, astlar, müşteriler veya vekiller de sınırları aşabilir.

Puente “İş yerinde cinsel taciz, kalıcı psikolojik zararlara sebep olabilen yaygın, kronik bir sorundur” diyerek uyardı.

Geçen haftalarda, Hukuk Haftası’nda yapılan bir araştırmaya göre Güney Afrika’daki kadın avukatların neredeyse üçte ikisi iş yerinde cinsel tacize maruz kaldıklarını belirttiler.

İş yerinde tacizin tek hedefi kadınlar değiller. Erkekler de, özellikle orduda olanlar, bu suistimal riski altındadır.

Üniformalı erkeklerin cinsel tacize maruz kalma olasılıkları sivil erkeklerinkine göre on kat daha fazla ancak İş Sağlığı Psikolojisi Dergisi’nde yayınlanan araştırmaya göre %80’i bunu yetkililere bildirmiyor.

ABD araştırmacıları, erkeklerin depresyon ve zihinsel sağlık dengesi açısından daha yüksek risk altında olabileceğini bildirdi.

Ancak kadınlar, iş yerinde cinsel tacizden sonra erkeklerden daha fazla zararlı etkiye sahip olabilirler. Bunlardan bazıları kaygı bozukluğu, depresyon, yeme bozuklukları, uyuşturucu ve alkol bağımlılığı, travma sonrası stres bozukluğu ve genel olarak daha düşük bir mutluluk seviyesi.

Sorunu vurgulayan Puente, iş yerinde cinsel tacizi “önemli bir mesleki sağlık psikolojisi problemi” olarak nitelendirdi.

Güney Afrika yasaları, işverenin bu tür kötü davranışlara karşı hareket etmemesi halinde, cinsel taciz ve ayrımcılığa uğramış mağdurların işvereni şikayet etmesine imkan verir.

İş yerinde adil muamele hakkının garanti edilmesi, İstihdam Eşitlik Kanunu’nda (Amerika’da) yer almaktadır.

Bu kanun, cinsel taciz gibi yasaklanmış eylemler karşısında koruma sağlar ve işverenlere ayrımcılığa karşı olma ve çalışanlarına eşit fırsatlar sunma sorumluluğu yükler.

…

Türkiye’de iş yerinde cinsel taciz

Burcu Özçelik Sözer’in Hürriyet gazetesinde 2015 yılında yaptığı haberde yaptıkları bir anket çalışmasından bahsediyor. Bu çalışmada iş yerinde tacize uğrayıp uğramadıkları sorusunu yanıtlayan 1232 kadının %63’ü “evet” yanıtını veriyor. Tacizin kimin tarafından gerçekleştiği sorularına verilen yanıtlarsa şöyle;

“Yöneticim” diyenler % 52
“Müşterim” % 20
“Çalışanım” % 18
“Başka departman yöneticisi” % 6
“Paralelim” % 2
“İş ortağım” % 2

“Siz ne yaptınız?” sorusuna “Hukuki yollara başvurdum” cevabını veren kadınların oranı ise yalnızca %5:

İşverenin cinsel tacizde bulunması,4857 sayılı İş Kanununun 24 ündü maddesinin (II) numaralı bendinin (b) alt bendinde, işçinin haklı olarak iş sözleşmesinin feshine imkân veren nedenler arasında gösterilir.

1 Temmuz 2012’da yürürlüğe giren 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu 417. maddesi “İşveren, hizmet ilişkisinde işçinin kişiliğini korumak ve saygı göstermek ve işyerinde dürüstlük ilkelerine uygun bir düzeni sağlamakla, özellikle işçilerin psikolojik ve cinsel tacize uğramamaları ve bu tür tacizlere uğramış olanların daha fazla zarar görmemeleri için gerekli önlemleri almakla yükümlüdür.” der.

Cinsel tacizin başka bir çalışan veya müşteri tarafından gerçekleşmesi durumunda çalışanla ilişiği kesme, mağdur çalışanı müşteriden koruma ve iş yerinde güvenli bir alan tesis etme sorumlulukları işverene aittir.

Kaynaklar
İş Mahkemesi
Hürriyet
Herald Live